Schadelastbeheersing door de WGA-eigenrisicodrager

Voor veel werkgevers is de afweging om eigenrisicodrager voor de WGA te worden ingegeven door schadelastbeheersing. De gedachte is dat de eigenrisicodrager meer invloed heeft op de schadelast, dan wanneer het UWV deze taak op zich neemt. Het is de vraag of dat wel altijd het geval is. Deze bijdrage geeft een overzicht van de speciale rol van een WGA-eigenrisicodrager en de regels waaraan hij moet voldoen om de schadelast goed te beheersen. Veel eigenrisicodragers kennen deze regels niet.

Rol WGA -eigenrisicodrager

De eigenrisicodrager is – als gezegd – verantwoordelijk voor de betaling van de WGA-uitkeringen aan (ex-)werknemers én verantwoordelijk voor de re-integratie van deze groep. Deze verantwoordelijkheid als eigenrisicodrager brengt met zich mee dat de eigenrisicodrager een zogenaamd ‘zelfstandig bestuursorgaan’ (verder: “ZBO”) is en zich aan de regels van de Algemene Wet Bestuursrecht moet houden. Veel eigenrisicodragers realiseren zich niet (genoeg) dat zij in de rol van eigenrisicodrager een ZBO zijn en dat zij zich in die rol aan wettelijke voorschriften moeten houden. Deze onwetendheid kan onder andere tot problemen leiden als de eigenrisicodrager maatregelen wil opleggen aan WGA-gerechtigden.

Schadelastbeheersing

Een belangrijke reden om eigenrisicodrager voor de WGA te worden, is – zoals aangegeven – dat een eigenrisicodrager de schade in positieve zin kan beïnvloeden. Deze schadelast kan op verschillende manieren beperkt worden. Door te focussen op succesvolle re-integratie kan instroom in de WIA zoveel mogelijk worden voorkomen. Daarnaast kan de eigenrisicodrager bij de WIA-poort de WGA-claim beoordelen en, indien nodig, bezwaar en beroep aantekenen tegen een onterechte claim. Dit gebeurt meestal door te sturen op een IVA-uitkering of door het arbeidsongeschiktheidspercentage onder de 35% te houden. N.B. Deze mogelijkheid tot schadelastbeheersing geldt vanzelfsprekend ook voor werkgevers die geen eigenrisicodrager zijn, de praktijk leert echter dat veel publiek verzekerde werkgevers zich onvoldoende bewust zijn van de financiële gevolgen en dus het belang om schade te beheersen voor (en na) de WIA-poort.

Re-integratie

Als vaststaat dat de claim op de WGA terecht is, dan heeft de eigenrisicodrager de mogelijkheid de schadelast te beperken door het inzetten op re-integratie van de WGA-gerechtigden1. De eigenrisicodrager heeft namelijk op grond van artikel 42 Wet WIA de taak om de WGA-gerechtigden te re-integreren, zodat de claim op de WGA-uitkering zoveel mogelijk wordt beperkt. Het motto is immers: werken moet lonend zijn (ook voor de eigenrisicodrager). Als een WGA-gerechtigde werkt en inkomsten heeft, vermindert dit de WGA-uitkering die de eigenrisicodrager moet betalen. Re-integratie is dus een belangrijk instrument dat de eigenrisicodrager kan (of eigenlijk: moet) inzetten om de schadelast van de WGA positief te beïnvloeden.

Het opleggen van maatregelen

De eigenrisicodrager is dan weliswaar op grond van de Wet WIA (artikel 42) verplicht de WGA-gerechtigde te re-integreren, maar de WGA-gerechtigde is op zijn beurt verplicht om mee te werken aan zijn re-integratie. Deze wederzijdse re-integratieverplichtingen maken dat de WGA-gerechtigde de eigenrisicodrager kan aanspreken op zijn verplichting om re-integratiemaatregelen te treffen. Andersom geldt dat de eigenrisicodrager de WGA-gerechtigde kan aanspreken als deze zich niet houdt aan zijn re-integratieverplichtingen (artikel 89 Wet WIA).

Zo simpel is het alleen niet: als de eigenrisicodrager een WGA-gerechtigde op zijn re-integratieverplichting wil aanspreken en, bij het uitblijven van re-integratie een maatregel aan de WGA-gerechtigde wil opleggen, dan moet de eigenrisicodrager als ZBO (net zoals het UWV) namelijk wel aan een aantal wettelijke vereisten voldoen.

Als de eigenrisicodrager een maatregel oplegt2, dan dient de maatregel volgens de wet in ieder geval te worden afgestemd op de ernst van de gedraging en de mate waarin de WGA-gerechtigde de gedraging verweten kan worden. De eigenrisicodrager mag zelf beleid ontwikkelen waarin de wettelijke vereisten voor het opleggen van een maatregel zijn uitgewerkt. Anders dan het UWV is de eigenrisicodrager dus niet verplicht het Maatregelenbesluit arbeidsongeschiktheidswetten toe te passen, mits daarbij dus rekening wordt gehouden met de ernst van de gedraging en de mate van verwijtbaarheid.

Naast een beleid dat voldoet aan de wettelijke vereisten voor het opleggen van een maatregel, kan de eigenrisicodrager alleen daadwerkelijk een maatregel opleggen als de WGA-gerechtigde in bezwaar kan tegen het opleggen van de maatregel door de eigenrisicodrager. Immers, ook de WGA-gerechtigde die onder de verantwoordelijkheid van een eigenrisicodrager valt, moet rechtsbescherming genieten. Dat betekent concreet dat de eigenrisicodrager een bezwaarprocedure overeenkomstig de eisen van de Algemene wet bestuursrecht moet hebben ingericht.

Kort gezegd zijn er voor de eigenrisicodrager twee opties voor het inrichten van een bezwaarprocedure:

• De eigenrisicodrager heeft zelf een persoon binnen de organisatie (die niet betrokken is geweest bij het besluit tot het opleggen van een maatregel) die het bezwaar (inclusief eventuele hoorzitting) op zich neemt; of
• De eigenrisicodrager stelt een (deels) externe adviescommissie in om het bezwaar af te handelen.

In beide gevallen zal een beslissing op het bezwaar van de WGA-gerechtigde genomen moeten worden. Ook die beslissing moet vanzelfsprekend aan de (motiverings- en zorgvuldigheids)eisen van de Algemene wet bestuursrecht voldoen. Als de beslissing op bezwaar negatief uitpakt voor de WGA-gerechtigde, dan kan daartegen beroep worden ingesteld bij de bestuursrechter. De bestuursrechter zal de beslissing op het bezwaar van de eigenrisicodrager toetsen. De eigenrisicodrager heeft (net zoals normaliter het UWV dat heeft) de mogelijkheid om verweer te voeren tegen het beroep van de WGA-gerechtigde.

Kortom, effectief schadelastbeheer door de eigenrisicodrager begint niet alleen met goed re-integratiebeleid voor WGA-gerechtigden, maar ook met een juridisch onderbouwd beleid voor het opleggen van maatregelen bij niet-naleving van re-integratieverplichtingen. Daarnaast is een solide bezwaarprocedure3 essentieel, want zonder bezwaarprocedure kunnen geen maatregelen worden opgelegd, wat schadelastbeheersing in de praktijk onmogelijk maakt.

Conclusie

De slotsom is dat eigenrisicodragerschap voor de WGA in het kader van het beïnvloeden van de schadelast aantrekkelijk klinkt. Het kan ook zeker mogelijkheden bieden om de schadelast positief te beïnvloeden. De eigenrisicodrager moet echter wel voor ogen houden dat hij in dit kader optreedt als een ZBO. De eigenrisicodrager moet zich in die rol houden aan de regels van onder andere de Algemene wet bestuursrecht. Doe hij dit, dan kan hij de schadelast positief beïnvloeden als een WGA-gerechtigde zich niet aan de re-integratieverplichtingen houdt. Heeft de eigenrisicodrager echter geen bezwaarprocedure ingericht of houdt hij zich anderszins niet aan de wettelijke regels, dan kan hij geen maatregel opleggen en kan de schadelast dus ook niet in positieve zin worden beïnvloed (behoudens succesvolle re-integratie natuurlijk).

 

¹Die mogelijkheid heeft een publiek verzekerde werkgever niet, in dat geval draagt het UWV de verantwoordelijkheid voor de re-integratie.
²Houd er rekening mee dat het UWV in principe een verplichting heeft op grond van de Wet WIA om een maatregel op te leggen, maar de eigenrisicodrager heeft deze verplichting niet.
³Als een eigenrisicodrager het financiële risico van de WGA heeft herverzekerd, dan biedt in sommige gevallen de verzekeraar een dergelijke procedure aan. In sommige gevallen heeft echter ook de verzekeraar dit niet of onvoldoende geregeld.