Herken de onzichtbare bagage van je werknemer
Herken je dit? Een werknemer die koste wat het kost wil blijven werken, ondanks signalen dat het eigenlijk niet meer gaat. Alles geven op het werk, terwijl thuis de balans volledig zoek is. Als casemanager kom je deze situaties vast regelmatig tegen. Een ervaring in de trein maakte voor mij weer duidelijk hoe zwaar deze werknemers zichzelf soms belasten.

7 januari 2025
Onlangs was ik op de terugweg van een WIA-beoordeling. Ik begeleidde iemand die door burn-outklachten was uitgevallen en nu bij de verzekeringsarts van UWV zat. Op station Amersfoort moest ik overstappen. Terwijl ik op het perron stond, viel mijn oog op een jong gezin. Vader, moeder en een peuter van ongeveer 2,5 jaar.
Ze gingen duidelijk op reis, maar wat me opviel, was de hoeveelheid bagage. In totaal zes koffers – drie grote en drie kleine. Vader en moeder hadden allebei een rugzak, moeder droeg nog een handtas, en in de buggy zat de krijsende peuter. Ik kreeg het plaatsvervangend warm toen ik ernaar keek.
Lieve hemel, hoe konden die mensen op deze manier reizen? Waar gingen ze heen dat ze zoveel mee moesten nemen? Het was bijna niet te doen, maar op de een of andere manier lukte het toch. Ik kon me alleen maar voorstellen hoe uitgeput ze zouden zijn aan het einde van hun reis.
De 'koffers' van werknemers
Dit beeld bleef me bij, omdat het zo sterk lijkt op wat ik vaak zie bij werknemers die blijven vasthouden aan hun baan terwijl hun lichaam of geest schreeuwt om rust. Ze nemen alles op zich: werk, verantwoordelijkheden thuis, verwachtingen van zichzelf en anderen.
Op het werk lopen ze op hun tenen. Ze willen laten zien dat ze het aankunnen, ook al betekent dat dat er thuis niets meer overblijft. Geen energie voor activiteiten, geen tijd voor herstel. De balans tussen werk en privé is volledig zoek.
Als casemanager zie jij misschien ook werknemers die ondanks alles blijven doorgaan. En als ze uiteindelijk bij een verzekeringsarts van het UWV belanden, doen ze zich vaak ook beter voor dan ze zich werkelijk voelen. Dat is begrijpelijk, maar het zorgt ervoor dat de beoordeling niet volledig recht doet aan hun situatie. Ze lopen vervolgens tegen teleurstellingen aan en voelen zich niet gehoord.
De vergelijking met bagage
Die koffers van dat gezin zijn een perfecte metafoor voor wat veel werknemers met zich meedragen. Sommige koffers zijn onmisbaar – zoals werk of verantwoordelijkheden – maar veel bagage slepen ze mee uit angst, trots of schuldgevoel. Het is aan ons als casemanagers om te signaleren wanneer die bagage te zwaar wordt en om werknemers te helpen een deel daarvan los te laten.
Hoe kun jij het verschil maken?
Als casemanager kun jij een belangrijke rol spelen in deze situaties. Hier zijn een paar dingen die je kunt doen:
- Herken de signalen:
Let op werknemers die overbelast lijken. Vermoeidheid, verhoogde prikkelbaarheid, of het constant afzeggen van afspraken in de privésfeer kunnen tekenen zijn dat de balans zoek is. - Stel de juiste vragen:
Vraag niet alleen naar hoe het werk gaat, maar ook naar hoe het thuis gaat. Vaak is dat een duidelijkere graadmeter van hoe iemand zich echt voelt. - Wees eerlijk over de gevolgen:
Leg uit dat het belangrijk is om eerlijk te zijn bij een WIA-beoordeling. Als iemand zich beter voordoet dan de werkelijkheid, kan dat de uitkomst van een WIA beoordeling nadelig beïnvloeden. - Stimuleer het gesprek met de bedrijfsarts:
Moedig werknemers aan om met hun bedrijfsarts te bespreken wat er speelt en samen te kijken naar oplossingen. Soms is minder werken of het aanpassen van taken een betere optie dan volledig
Als casemanager ben jij degene die een werknemer kan helpen die koffers even neer te zetten en naar het grotere plaatje te kijken. Vraag jezelf af: draagt deze werknemer meer dan hij of zij aankan? Is het werk dat ze nu doen structureel vol te houden?
En als het antwoord nee is, help ze dan het gesprek aan te gaan. Niet alleen met jou, maar ook met de bedrijfsarts of andere betrokken professionals. Samen kunnen jullie zorgen voor een betere balans, zodat werknemers verder kunnen reizen zonder uitgeput te raken.