Praktische tips
Het moet vooraf duidelijk of en wanneer de solidariteitsreserve ingezet kan worden bij gelijke aanpassingen met spreiden in de uitkeringsfase.
Het ontwerpbesluit gelijke aanpassingen met spreiden in de solidaire premieregeling heeft online gestaan voor advies. Uit het besluit blijkt dat deze mogelijkheid is ingegaan sinds 12 juli 2024.
Het nieuwe besluit maakt het mogelijk voor pensioenfondsen in de solidaire premieregeling om in de uitkeringsfase collectief te spreiden en gelijke aanpassingen op de uitkeringen door te voeren. Het doel hiervan is een stabielere variabele pensioenuitkering voor gepensioneerden.
De volgende wijzigingen gelden door het besluit:
- Gelijke aanpassing voor iedereen
Alle pensioengerechtigden binnen de regeling krijgen hetzelfde percentage verhoging of verlaging van hun uitkering. - Duidelijke communicatie
Pensioenfondsen kunnen daardoor duidelijk communiceren over de aanpassing van de uitkeringen. - Meer inzicht voor (gewezen) deelnemers
Pensioenfondsen worden verplicht om (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden te informeren over wat gelijke aanpassingen met spreiden inhoudt en wat de gevolgen daarvan zijn op de uitkering. Deze wijziging heeft als doel om (gewezen) deelnemers beter voor te bereiden op hun pensioen en om meer duidelijkheid en inzicht te geven over de uitkering.
Ondanks de gelijke aanpassingen, blijft er sprake van een persoonlijk vermogen voor de pensioenuitkering. Dit vermogen wordt opgebouwd tijdens de opbouw- en uitkeringsfase en bepaalt mede de hoogte van de uitkering.
Het vermogen voor de pensioenuitkering bestaat hierdoor uit twee delen:
- Uitkeringsvermogen
Dit is het vermogen waaruit de variabele pensioenuitkering wordt betaald. Dit vermogen kan nooit negatief worden. - Spreidingsvermogen
Dit vermogen bestaat uit het resultaat dat nog niet is verwerkt in de pensioenuitkering. Dit vermogen is een reservering die op een later moment alsnog wordt toegevoegd aan het uitkeringsvermogen en daarmee verwerkt in de variabele pensioenuitkering. Dit vermogen kan wel negatief worden.
Het volgende stappenplan geldt:
- Stap 1
Stel het totale beschermingsrendement en overrendement vast voor de uitkeringsgerechtigden waarvoor spreiden met gelijke aanpassingen geldt. - Stap 2
Stel de hoogte vast van het beschermingsrendement tegen het renterisico en de ontwikkeling van de levensverwachting. Deel dit rendement toe aan het uitkeringsvermogen. - Stap 3
Het saldo van stap 1 en stap 2 gaat naar het collectieve spreidingsvermogen. Uit dit collectief spreidingvermogen wordt het persoonlijk aandeel van iedere uitkeringsgerechtigde berekend. Deze toedeling per pensioengerechtigde is onvoorwaardelijk en kan zorgen voor een beperkte herverdeling tussen gepensioneerden. - Stap 4
Voor het resultaat uit stap 3 wordt vastgelegd hoe dit wordt verwerkt in het uitkeringsvermogen binnen de maximale spreidingsperiode van 10 jaar. Een toevoegingen of onttrekkingen aan het uitkeringsvermogen zal leiden tot een stijging of een daling van de variabele uitkering.
Er zijn twee manieren om het spreidingsvermogen te verwerken in het uitkeringsvermogen binnen maximaal 10 jaar:
- In gelijke stappen. Dit wordt ook wel lineair of dakpansgewijs genoemd. Of
- In afnemende mate. Dit wordt ook wel asymptotisch of geheugenloos genoemd).
De volgende voorwaarden gelden bij de verwerking:
- Meer dan de helft van de resultaten moet in de eerste helft van de gekozen spreidingsperiode worden verwerkt.
- Is sprake van een positief overrendement? Dan mag dit niet zorgen voor een verhoging in de eerste jaren en een verlaging aan het einde van de spreidingsperiode.
Voor pensioenuitkering bestemd vermogen
Het voor pensioenuitkering bestemd vermogen van een deelnemer is € 120.000,-.
Het totaal aanwezige spreidingsvermogen is € 1.200.000,- en het totale uitkeringsvermogen is € 10.800.000,-.
De verhouding is daarmee 10% spreidingsvermogen en 90% uitkeringsvermogen.
Bij pensionering wordt het persoonlijk pensioenvermogen verdeeld in een persoonlijk aandeel in het spreidingsvermogen en het uitkeringsvermogen. Deze verdeling mag worden bepaald op basis van de verhouding van het totale spreidingsvermogen (mogelijk negatief) en uitkeringsvermogen van het pensioenfonds. Het uiteindelijke uitkeringsvermogen bij pensionering bepaalt de pensioenuitkering van de pensioengerechtigde.
Uitgewerkt is dit:
- Persoonlijk aandeel spreidingsvermogen: € 12.000,-.
- Persoonlijk aandeel uitkeringsvermogen: € 108.000,-. Uit dit vermogen wordt de pensioenuitkering betaald.
Vanaf 5 jaar voor de pensioendatum krijgt de deelnemer informatie over:
| Onderwerp | Uitleg |
|---|---|
| Gelijke aanpassingen met spreiden | Of gelijke aanpassingen met spreiden geldt binnen de pensioenregeling in de uitkeringsfase. |
| Uitkeringsvermogen en spreidingsvermogen | Uitleg over de verdeling in uitkeringsvermogen en spreidingsvermogen. |
| Verloop van de pensioenuitkeringen | De gevolgen van bovenstaande informatie en informatie over de vraag of het pensioen gaat dalen, stijgen of gelijk zal blijven. Ook de pensioenregeling en de solidariteitsreserve moet hierin worden meegenomen. |
Pensioenuitvoerders moeten aangeven hoe zij verwachten dat de pensioenuitkering gaat verlopen:
| Onderwerp | Uitleg |
|---|---|
| Informatie over gelijke aanpassingen met spreiden | Uitleg over hoe aanpassingen met spreiden in de uitkeringsfase worden toegepast. |
| Informatie over verdeling pensioengeld | Uitleg over hoe de verdeling van pensioengeld in uitkeringsvermogen en spreidingsvermogen wordt bepaald. |
| Concrete gevolgen van verdeling op pensioendatum | Informatie over welk bedrag de gepensioneerde ontvangt en hoe de verdeling de hoogte van de pensioenuitkering beïnvloedt. |
| Het concrete verloop van de pensioenuitkeringen | Informatie over het verloop van pensioenuitkeringen in percentages en mogelijk ook in bedragen, met voorspellingen of de uitkering zal stijgen, dalen of gelijk blijft. |
| De mogelijkheid van opvragen van gedetailleerde informatie | Mogelijkheid om informatie op te vragen over uitkeringsvermogen, spreidingsvermogen en toekomstige pensioenuitkeringen. |
Gepensioneerden krijgen ieder jaar informatie over de uitkering van het afgelopen jaar en informatie over de uitkering voor het komende jaar:
| Onderwerp | Uitleg |
|---|---|
| Informatie over gelijke aanpassingen met spreiden | Uitleg over hoe aanpassingen met spreiden in de uitkeringsfase worden toegepast. |
| Het concrete verloop van de pensioenuitkeringen | Informatie over hoe de pensioenuitkering in de toekomst zal verlopen in percentages en mogelijk ook in bedragen, met voorspelling of de uitkering zal stijgen, dalen of gelijk blijft. |
| De mogelijkheid van opvragen van gedetailleerde informatie | Mogelijkheid om informatie op te vragen over uitkeringsvermogen, spreidingsvermogen en toekomstige pensioenuitkeringen. |
De gepensioneerde kan op verzoek de volgende informatie opvragen bij de pensioenuitvoerder:
| Onderwerp | Uitleg |
|---|---|
| Financiële resultaten | Informatie over financiële resultaten die in de afgelopen 5 jaar zijn verwerkt en toegekend.* |
| Aanpassingen pensioenuitkering | Uitleg over hoe de pensioenuitkeringen zijn aangepast door de verwerkte en toegekende financiële resultaten in de afgelopen 5 jaar.* |
| Hoogte van uitkerings- en spreidingsvermogen | Informatie over de hoogte van het uitkeringsvermogen en spreidingsvermogen in het jaar van het verzoek.** |
| Toekomstige pensioenuitkeringen | Informatie over het verloop van toekomstige pensioenuitkeringen tijdens de spreidingsperiode. |
* behalve als de spreidingsperiode langer is, dan geldt die periode.
**de hoogte mag als percentage worden weergegeven.
Praktische tips
Vraagt een gepensioneerde informatie hierover op? Dan is de pensioenuitvoerder verplicht om mee te werken aan dit informatieverzoek.
De pensioenuitvoerder laat eerst de getallen uit het verleden zien:
| Jaar | Aanpassing | Percentage | Verhoging/Verlaging van | Nieuwe uitkering |
|---|---|---|---|---|
| 4 jaar terug | € 40,- | 2,6% | € 1.500,- naar € 1.540,- | € 1.540,- |
| 3 jaar terug | € 24,- | 1,5% | € 1.540,- naar € 1.564,- | € 1.564,- |
| 2 jaar terug | – € 45,- | -3,0% | € 1.564,- naar € 1.519,- | € 1.519,- |
| Vorig jaar | € 16,- | 1,0% | € 1.519,- naar € 1.535,- | € 1.535,- |
| Dit jaar | € 25,- | 1,6% | € 1.535,- naar € 1.560,- | € 1.560,- |
Daarnaast doet de pensioenuitvoerder een opgave van de toekomstverwachtingen:
| Jaar | Verwachte aanpassing | Verwacht percentage |
|---|---|---|
| Volgend jaar | Verhoging | 2,6% |
| Na 2 jaar | Verhoging | 0,8% |
| Na 3 jaar | Verlaging | -0,3% |
Praktische tips
- Het is mogelijk om een projectierendement te gebruiken dat lager is dan de risicovrije rente. Het gevolg daarvan is een lagere pensioenuitkering bij de start van de pensioenuitkering, maar meer kans op verhoging van de pensioenuitkering in de jaren daarna. Het projectierendement is maximaal de risicovrije rente.
- Het gevolg van deze wetswijziging is dat de variabele pensioenuitkering dankzij het spreiden stabieler wordt. De resultaten worden wel vertraagd verwerkt in de uitkering, waardoor de uitkering minder direct is gekoppeld aan de economie. Dit betekent dat de aanpassing van de uitkering niet direct de inflatie kan volgen bijvoorbeeld.
- Bestuurders van pensioenfondsen en uitvoerders kiezen welke optie zij passend vinden bij hun deelnemers. De gekozen spreidingsmethode moet passen bij de risicohouding, het beleid en de doelen van de uitvoerder. De gekozen spreidingsmethode geldt voor minimaal 5 jaar. Hiervan afwijken is bijvoorbeeld mogelijk bij een verandering in de risicohouding of bij liquidatie van het pensioenfonds. Maakt het fonds gebruik van deze mogelijkheid? Dan moeten zij dit onderbouwen en ook minimale en maximale grenzen afspreken voor het spreidingsvermogen.